1. Owrzodzenia rogówki u osób noszących soczewki kontaktowe

Owrzodzenia rogówki mogą występować dwa razy częściej, niż do tej pory sądzono, co prawdopodobnie jest związane ze zwiększeniem liczby użytkowników soczewek kontaktowych.

Po zbadaniu ponad miliona mieszkańców Północnej Kalifornii w USA lekarze stwierdzili, że u pacjentów noszących soczewki kontaktowe dziewięć razy częściej obserwuje się owrzodzenie rogówki niż w grupie osób ich nienoszących. Od kiedy w sprzedaży dostępne są kolejne, nowsze generacje soczewek kontaktowych, ich użytkownicy dowiadują się, że mogą je nosić przez kilka tygodni lub cały miesiąc bez zdejmowania. Nie rozumieją, że oczy potrzebują przerwy w noszeniu soczewek, a takie zachowanie powoduje dramatyczny wzrost ryzyka owrzodzeń rogówki i w konsekwencji jest ich przyczyną. Owrzodzenia rogówki najczęściej są spowodowane infekcją wirusową lub bakteryjną, poprzedzoną zwykle niewielką erozją rogówki.

W grupie badanych znajdowali się także pacjenci zakażeni wirusem HIV. Byli oni również dziewięć razy częściej dotknięci owrzodzeniami. Badacze uważają, że po raz pierwszy można powiedzieć z całą pewnością, że zakażenie wirusem HIV okazuje się znaczącym czynnikiem ryzyka rozwoju owrzodzenia rogówki.

Kolejną grupą podwyższonego ryzyka okazały się młode kobiety. Ryzyko powstania owrzodzenia rogówki było w tej grupie dwa razy większe w porównaniu z grupą mężczyzn w tym samym wieku. Wynik ten może być spowodowany większą popularnością kosmetycznych soczewek kontaktowych wśród kobiet.

Wzrost dostępności jednorazowych i 24-godzinnych soczewek oraz łatwość ich zakupu przez internet są potencjalnie niebezpieczne. Pacjenci muszą mieć soczewki dobrze dopasowane i być okresowo kontrolowani przez okulistę. Soczewki mogą stać się opatrunkiem założonym na zadrażnione oko, tłumiącym objawy i uniemożliwiającym wczesne rozpoznanie rozpoczynającej się infekcji. Dlatego osoby noszące soczewki kontaktowe powinny zwracać uwagę na to, co ich oczy chcą im powiedzieć, i… zawsze mieć parę okularów jako alternatywę.

Reuters

www.reuters.com

2. Skuteczność leków anty-VEGF w cukrzycowym obrzęku plamki

U pacjentów z cukrzycowym obrzękiem plamki leczonych doszklistkowymi iniekcjami bewacyzumabu (Avastin) ostrość wzroku pięć razy częściej ulegała poprawie (uzyskiwali 10 lub więcej liter na tablicach ETDRS) po roku leczenia w porównaniu z pacjentami leczonymi fotokoagulacją laserową.

W randomizowanych, prospektywnych, jednoośrodkowych, maskowanych badaniach zauważono poprawę anatomiczną i czynnościową w grupie pacjentów leczonych iniekcjami bewacyzumabu. W badaniu kontrolnym po roku ostrość wzroku poprawiła się średnio o 8 liter na tablicy ETDRS (średnio 56 liter na początku, 61 liter – po 12 miesiącach) u pacjentów leczonych bewacyzumabem, podczas gdy u leczonych fotokoagulacją laserową ostrość wzroku obniżyła się o mniej więcej 0,5 litery (średnio 55 liter na początku i 50 liter po 12 miesiącach).

Centralna grubość siatkówki w leczonej iniekcjami grupie zmniejszyła się ze średnio 507 µm w porównaniu z 378 µm po 12 miesiącach. W grupie pacjentów laserowanych centralna grubość siatkówki również się zmniejszyła, ale w mniejszym stopniu: ze średnio 481 µm na początku do 413 µm po roku.

W czasie 12 miesięcy pacjenci otrzymywali średnio dziewięć iniekcji bewacyzumabu, a w drugiej grupie ok. 3 zabiegów fotokoagulacji laserowej.

Ophtalmology

www.aaojournal.org

3. Zależność ryzyka rozwoju jaskry od masy ciała

Naukowcy z Massachusetts (USA) zaobserwowali zadziwiającą zależność pomiędzy masą ciała a ryzykiem rozwoju jaskry. Powszechnie wiadomo, że utrzymanie prawidłowej masy ciała jest ważne, aby zapobiec rozwojowi wielu chorób, ale – jak pokazują ostatnie badania – w przypadku jaskry pierwotnej otwartego kąta problem jest bardziej złożony.

Duże prospektywne badanie prowadzone przez ponad 20 lat pokazało, że podwyższona masa ciała (mierzona jako BMI, body mass index) nie jest związana z wyższym ryzykiem rozwoju jaskry pierwotnej otwartego kąta. Zaskakujące było odkrycie, że w przypadku kobiet chorujących na jaskrę normalnego ciśnienia, uważaną za rodzaj jaskry pierwotnej otwartego kąta, wyższa masa ciała jest znacząco związana z niższym ryzykiem rozwoju jaskry normalnego ciśnienia.

Badaniem objęto grupę 78777 kobiet w jednym centrum badawczym i 41352 w drugim. U kobiet każdy wzrost BMI o jedną jednostkę był związany z 6-procentowym zmniejszeniem ryzyka jaskry normalnego ciśnienia. Zmniejszone ryzyko zachorowania na jaskrę normalnego ciśnienia było obserwowane również u kobiet mających podwyższony BMI w młodości. U mężczyzn nie zaobserwowano zależności pomiędzy BMI a jaskrą pierwotną otwartego kąta. Większość badanych była rasy białej, nie oceniano więc różnic pomiędzy rasami.

Naukowcy nie potrafią na razie wytłumaczyć przyczyny zaobserwowanej zależności. Możliwe, że ważną rolę odgrywają hormonalnie kontrolowane czynniki, uwalniane z tkanki tłuszczowej, które mogą wpływać na ryzyko powstania jaskry normalnego ciśnienia u kobiet. Wyższa masa ciała u kobiet po menopauzie jest związana z wyższym poziomem estrogenów, które mogą pozytywnie oddziaływać na receptory estrogenowe w nerwie wzrokowym.

Otrzymane wyniki wymagają oczywiście dalszych, pogłębionych badań. Badacze uważają, że zarówno lekarze, jak i pacjenci powinni zachować ostrożność w stosunku do tych doniesień, dopóki nie zostaną przeprowadzone dalsze badania i wyjaśnione mechanizmy prowadzące do opisywanych zależności.

Ophthalmology

www.aaojournal.org

4. Krewni osób chorujących na autyzm mają skłonność do nieprawidłowych ruchów gałek ocznych

Zgodnie z najnowszymi doniesieniami, u zdrowych członków rodzin osób chorujących na autyzm powszechnie obserwuje się nieprawidłowe ruchy gałek ocznych oraz inne sensomotoryczne i neurobehawioralne uszkodzenia.

Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym układu nerwowego, charakteryzującym się genetyczną i fenotypową różnorodnością. Cechuje się zaburzeniami zachowań społecznych i komunikacji, sztywnością zachowania i dysfunkcją funkcji wykonawczych. Ocenia się, że występuje u 2 do 6 na 1000 osób, przy czym jest cztery razy częstszy u mężczyzn niż u kobiet.

U autystów opisywano wiele różnych zaburzeń funkcji sensomotorycznych. Do powszechnych zaburzeń należy deficyt ruchów sakkadowych lub szybkich ruchów gałek ocznych przesuwających się pomiędzy obiektami w polu widzenia, a także płynnych goniących ruchów, podczas których spojrzenie jest stabilizowane na wolno poruszających się obiektach.

W opisanym badaniu oceniano ruchy gałek ocznych i inne funkcje neuromotoryczne u 57 członków rodzin autystów pierwszego stopnia. Wyniki porównano z wynikami grupy 40 osób tej samej płci, tego samego wieku i IQ, ale bez krewnych z autyzmem. W grupie krewnych autystów stwierdzono wolniejsze i mniej dokładne ruchy gałek ocznych, biorąc pod uwagę również ocenę ruchów kaskadowych i płynnych goniących. Przeprowadzone badania pokazują, że członkowie rodzin autystów pierwszego stopnia demonstrują podobne nieprawidłowości ruchów gałek ocznych, co sugeruje, że te zmiany sensomotoryczne i poznawcze dróg w mózgu mogą być cechami występującymi rodzinnie. Członkowie rodzin demonstrowali również dysfunkcje widoczne w testach neuropsychologicznych, nieprawidłowości w komunikacji i zwiększoną częstość zachowań obsesyjnych i kompulsywnych, ale były one niezależne od siebie i od nieprawidłowości okoruchowych.

Obserwacje te mogą stać się użyteczne do dalszych badań nad neurofizjologicznymi i genetycznymi mechanizmami autyzmu, wymagają jednak kontynuacji.

JAMA and Archives Journals

www.jamamedia.org