Dr n. med. Maria MUZYKA-WOŹNIAK

Katedra i Klinika Okulistyki UM we Wrocławiu

Ośrodek Okulistyki Klinicznej „Spektrum“ we Wrocławiu

Dr n. med. Agnieszka JAMROZY-WITKOWSKA

Klinika Okulistyki Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Dr hab. n. med. Marta MISIUK-HOJŁO

Kierownik Katedry i Kliniki Okulistyki UM we Wrocławiu

Fotokoagulacja ogniskowa plamki

Zabieg ten to jedna z form fotokoagulacji laserowej stosowanej

w retinopatii cukrzycowej.

I. Definicja

Ogniskowa, celowana, bezpośrednia fotokoagulacja mikrotętniaków znajdujących się w centrum pierścienia twardych wysięków (ryc. 1).

II. Wskazania

Ogniskowy, klinicznie znamienny cukrzycowy obrzęk plamki.

Laseroterapia jest standardem w terapii cukrzycowego obrzęku plamki. Należy pamiętać, że jest to leczenie objawowe, którego celem jest przede wszystkim utrzymanie aktualnej ostrości wzroku. Ze względu na niszczący mechanizm działania fotokoagulacji nie wykonuje się jej profilaktycznie przy obrzęku nieznamiennym klinicznie.

III. Technika

Przy fotokoagulacji ogniskowej używamy możliwie najniższej energii, tak aby nie uszkodzić:

• błony Brucha, co może stwarzać zagrożenie powstania podsiatkówkowego nowotwórstwa naczyniowego,
• warstwy włókien nerwowych siatkówki, co może spowodować powstanie łukowatego mroczka.

Na ogół wystarcza mniej niż 100 mW, co daje bardzo delikatne zblednięcie nabłonka barwnikowego siatkówki lub mikrotętniaka.

IV. Wyniki

Według ETDRS u pacjentów z ogniskowym obrzękiem plamki leczonym za pomocą fotokoagulacji ogniskowej tylko w 12% przypadków doszło do istotnego pogorszenia ostrości wzroku w ciągu 3-letniego okresu obserwacji w porównaniu z 24% przypadków, w których nie zastosowano fotokoagulacji laserowej.

Wyniki laseroterapii są najlepsze, gdy wyjściowa wartość ostrości wzroku jest wyższa niż 0,2, a wiek pacjenta nie przekracza 60 lat. Pacjent powinien zostać poinformowany, że celem leczenia jest przede wszystkim utrzymanie istniejącej ostrości wzroku.

Badania kontrolne po fotokoagulacji plamki należy przeprowadzić po 3 miesiącach. Polegają one na ocenie wycofywania się obrzęku siatkówki widocznego oftalmoskopowo. Doskonałym narzędziem do oceny stanu plamki jest również OCT (optyczna koherentna tomografia). Wcześniej niż po 3 miesiącach nie należy się spodziewać pełnej resorpcji obrzęku i dlatego w tym czasie nie należy ponawiać leczenia. Początkowo może nawet przybyć twardych wysięków, co jednak nie oznacza braku efektu leczenia. Czasami wycofywanie się twardych wysięków trwa nawet rok. Jeśli jednak po 3 miesiącach nie obserwujemy żadnej poprawy, zaleca się ponowną fotokoagulację, według angiografii fluoresceinowej.

„Przegląd Okulistyczny” 2007, nr 3-4 (17-18), s. 12-13.