Oprac. Lek. med. Karolina DEMBSKA

1. Kinaza tyrozynowa śledziony w badaniach siatkówczaka 

Nowe badania, których wyniki opublikowano w czasopiśmie „Nature”, wykazały, że bardzo szybki wzrost siatkówczaka jest efektem deregulacji kluczowych ścieżek nowotworów na skutek utraty heterozygotyczności RB1. Badania prowadzone przez specjalistów w szpitalu St Jude Children w Memphis, Tennessee, ujawniły, że ekspresja protoonkogenu, kinazy tyrozynowej śledziony („SYK”), była jedynym aktywowanym genem kinazy wykrytym w badaniach porównawczych siatkówczaka i ludzkiej siatkówki płodu. Małocząsteczkowe inhibitory SYK zostały przebadane u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów i – zdaniem autorów – mogą stanowić nową opcję terapeutyczną, nierozważaną wcześniej.

Źródło: http://www.euretina.org/site/euretina-brief/default.asp

2. Projekt rozszerzenia rynku sekwencjonowania genomu człowieka 

Firma Life Technologies Corporation, Carlsbad, Kalifornia, ogłosiła rozpoczęcie prac nad urządzeniem przeznaczonym do określania kolejności sekwencji całego genomu człowieka w ciągu jednego dnia za 1000 dolarów. Wartość detaliczną wyceniono na 149 000 dolarów. Projekt ma na celu rozszerzenie rynku sekwencjonowania genomu zarówno w badaniach naukowych, jak i klinicznych.

Źródło: http://www.euretina.org/site/euretina-brief/default.asp

3. Badanie biomarkerów może stanowić cenne narzędzie w badaniach zespołu suchego oka 

Zespół badawczy na Uniwersytecie w Valladolid w Hiszpanii zaproponował ocenę poziomu ekspresji genu białka powierzchni oka jako markera diagnostycznego w zespole suchego oka (ZSO). Potwierdzają to badania opublikowane w „Journal of Investigative Ophthalmology & Visual Science” (2011, vol. 52, nr 11, pp. 8363–8369), oparte na retrospektywnej ocenie prawie 70 pacjentów z zespołem suchego oka w latach 2000–2009. Poziom ekspresji wielu mucyn o wysokiej masie cząsteczkowej, znajdujących się na powierzchni oka, wykazał znacznie niższy poziom aktywności u pacjentów z ZSO w porównaniu z grupą kontrolną. Gen MUC1 miał najwyższą czułość (83,3%) i swoistość (87,5%) wśród wszystkich badanych mucyn. Odkrycie może być wykorzystane do celów klinicznych.

Źródło: http://www.euretina.org/site/euretina-brief/default.asp

4. Doszklistkowe iniekcje anty-VEGF zmniejszają częstość występowania ślepoty z powodu AMD 

W latach 2000–2010 w populacji duńskiej przeprowadzono badanie w grupie wiekowej powyżej 50. r.ż. w celu rejestracji osób niewidomych z powodu zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD). Podstawowym kryterium przyjęcia do Duńskiego Związku Niewidomych była skorygowana ostrość wzroku 0,1 (20/200) lub niższa w lepszym oku.

Częstość występowania ślepoty z powodu AMD zmniejszyła się z 52,2 przypadków rocznie na 100 000 w 2000 r. do 25,7 przypadków rocznie na 100 000 w 2010 r., co odpowiada redukcji o 50% (95-procentowy przedział ufności [CI95]: 45%–56%; p < 0,0001), większość redukcji obserwowano po 2006 r.

Częstość występowania ślepoty spadła o połowę dzięki wprowadzeniu doszklistkowych iniekcji anty-VEGF w 2006 r.

Źródło: http://www.ajo.com/article/S0002-9394(11)00901-9

5. Porównanie wyników trabekulektomii, podspojówkowego podania bewacyzumabu i klasycznej trabekulektomii z mitomycyną C  

Wykonano prospektywne, randomizowane badanie, do którego zakwalifikowano 36 oczu 34 pacjentów z niekontrolowaną jaskrą. W 18 oczach wykonano trabekulektomię z bewacyzumabem (2,5 mg/0,1 ml). Pozostałych 18 oczu przeszło zabieg trabekulektomii z mitomycyną C (MMC) (0,02% do 3 minut). W obserwacji pooperacyjnej oceniano: najlepszą skorygowaną ostrość wzroku, ciśnienie wewnątrzgałkowe (CW), potrzebną liczbę leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe, powikłania oraz cechy morfologiczne poduszki filtracyjnej. Średni okres obserwacji dla grup MMC i bewacyzumabu wyniósł 7 miesięcy. Średnie przedoperacyjne CW w grupie z bewacyzumabem uległo poprawie z 21,9 ± 7,9 mm Hg do 13,6 ± 3,2 mm Hg na ostatniej wizycie kontrolnej (p < 0,001). Średnie przedoperacyjne CW w grupie z MMC poprawiło się z 23,3 ± 4,9 mm Hg do 9,6 ± 2,7 mm Hg bez leków przeciwjaskrowych podczas wizyty końcowej (p < 0,001). Nie było statystycznie istotnych różnic w CW między 2 grupami (p < 0,001). Skumulowane prawdopodobieństwo całkowitego sukcesu w ostatniej obserwacji według analizy Kaplana-Meiera wyniosło 100% i 94,4% w grupach bewacyzumabu i MMC (p = 0,32, log-rank test). Mimo że podanie bewacyzumabu podczas trabekulektomii wydaje się skuteczne w kontrolowaniu profilu CW, uzyskany efekt nie jest tak dobry jak w przypadku mitomycyny.

Źródło: http://www.ajo.com/article/S0002-9394(11)00604-0/

6. Amerykańska Komisja ds. Żywności i Leków (FDA) zarejestrowała preparat Eylea (aflibercept) w leczeniu wysiękowej postaci AMD  

Amerykańska Komisja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła preparat Eylea (aflibercept, dawniej Eye VEGF Trap) w leczeniu wysiękowej postaci AMD. Lek jest rekombinowanym białkiem fuzyjnym składającym się z części ludzkiego VEGF, receptorów 1 i 2 domen zewnątrzkomórkowych połączonych z częścią Fc ludzkiej IgG1, specjalnie oczyszczonej i przygotowanej do iniekcji do oka i zdolnej do wiązania wszelkich form (VEGF-A), a także łożyskowego czynnika wzrostu (PlGF). Lek działa jako rozpuszczalny receptor wiążący VEGF-A i PIGF, przez co hamuje aktywację receptorów VEGF pokrewnych. Opracowany i wprowadzony na rynek przez Regeneron (Tarrytown, Nowy Jork; NASDAQ: REGN) lek stanowi obecnie zatwierdzony wybór dla klinicystów w leczeniu wysiękowej postaci AMD i może konkurować z Lucentisem Genentech/Roche’s.

Skuteczność i bezpieczeństwo preparatu potwierdzono w dwóch wieloośrodkowych badaniach klinicznych z udziałem 2412 pacjentów: VIEW 1 i VIEW 2 (3. faza badań). Opublikowane wyniki wykazały, że Eylea może klinicznie równoważyć dostępne standardy opieki (Lucentis), podawana co 8 tygodni po 3 początkowych comiesięcznych zastrzykach. Ze względu na dłuższe odstępy czasowe między iniekcjami i mniejszą liczbę wizyt kontrolnych Eylea umożliwia redukcję kosztów systemu opieki zdrowotnej o kilka tysięcy dolarów rocznie w przeliczeniu na jednego pacjenta. Lek obecnie kosztuje 1850 dolarów (Lucentis – 1950 dolarów), jednak roczne oszczędności z leczenia mogą wynosić ponad 8000 dolarów. W 2010 r. sprzedaż leku Lucentis szacuje się na $ 2,9 B, jednak analitycy przewidują spadek udziału Lucentisu na rynku po wprowadzeniu leku Eylea.

Racjonalne podejście chirurga wykonującego zabiegi fakoemulsyfikacji zaćmy do profilaktyki antybakteryjnej stanowi ważną kwestię w opiece pooperacyjnej. W celu ustalenia stanowiska European Society of Cataract & Refractive Surgeons (ESCRS) co do pooperacyjnej profilaktyki zapalenia wnętrza gałki ocznej zestawiono publikowane i nieopublikowane wyniki badań dotyczące dokomorowego stosowania antybiotyków podczas operacji zaćmy, skuteczności przeciwbakteryjnej, farmakodynamiki, penetracji do gałki ocznej i bezpieczeństwa. ESCRS określił wskaźnik zakaźnego zapalenia wnętrza gałki ocznej na poziomie 0,07% po dokomorowym podaniu cefuroksymu i 0,34% w grupie kontrolnej. Brak 100-procentowej eliminacji endophthalmitis wynika z obecności bakterii Gram-dodatnich opornych na cefuroksym. Dokomorowy cefuroksym ma również krótkookresową stabilność i niesie ze sobą ryzyko nadwrażliwości. Moksyfloksacyna, fluorochinolon czwartej generacji, ma silne i szybkie działanie bakteriobójcze w stosunku do najczęściej występujących Gram-dodatnich pooperacyjnych patogenów zapalenia wnętrza gałki ocznej, ma doskonałą penetrację do oka po podaniu miejscowym, i jest dostępna jako preparat okulistyczny. Lek ten okazał się bezpieczny i skuteczny w zapobieganiu zapalenia wnętrza gałki ocznej po podaniu dokomorowym w modelu zwierzęcym. Moksyfloksacyna ma wiele zalet, które czynią ją atrakcyjnym lekiem pierwszego wyboru do stosowania miejscowego.

Źródło: http://euretina.org

7. Leczenie oczu z ostrą martwicą siatkówki 

Badanie miało na celu porównanie efektów leczenia oczu z ostrą martwicą siatkówki (ARN) po dożylnym podaniu acyklowiru i doustnej terapii prednizolonem lub zastosowaniu połączenia witrektomii i płukania ciała szklistego acyklowirem.

Badaniem objęto 27 oczu pacjentów z upośledzeniem odporności chorych na ARN (24 jednostronnie i 3 dwustronne).

W celu postawienia diagnozy wykonywano biopsję ciała szklistego w kierunku zakażeń wirusowych. Dwadzieścioro oczu leczonych dożylnie acyklowirem w połączeniu z doustnie przyjmowanym prednizolonem stanowiło grupę A. Pozostałe dziesięcioro oczu leczono dodatkowo witrektomią połączoną z płukaniem ciała szklistego acyklowirem; martwicze obszary siatkówki zostały oddzielone barażem laserowym. Witrektomię wykonywano z podaniem gazu lub tamponady olejem silikonowym albo bez takiego podania (grupa B). Zabieg przeprowadzono we wszystkich przypadkach wtórnego przedarciowego odwarstwienia siatkówki.

Retrospektywnie oceniano wyniki biopsji ciała szklistego, częstość odwarstwienia siatkówki, zaniku gałki ocznej oraz najlepszej skorygowanej ostrości wzroku (BCVA).

Wyniki: Varicella zoster virus (VZV) wykryto w 26 oczach, wirus Herpes simplex w 5 oczach i wirus Epsteina-Barr w 2 oczach (w połączeniu z VZV). Odwarstwienia siatkówki obserwowano częściej w grupie A (18 z 20 oczu) niż w grupie B (4 z 10 oczu; p = 0,007). W 2 z 20 oczu w grupie A i 0 z 10 oczu w grupie B doszło do zaniku gałki ocznej. Nie zanotowano istotnych różnic między grupami A i B w średniej BCVA; przy pierwszej wizycie 1,09 (odchylenie standardowe [SD] 0,83), a średni końcowy BCVA 1,46 (SD 0,88), bez istotnych różnic między grupami A i B.

Wnioski: Varicella zoster virus jest główną przyczyną ARN. Wczesna witrektomia z płukaniem acyklowirem ciała szklistego wiązała się z mniejszą częstością wtórnego odwarstwienia siatkówki, jednak nie oznaczało to ostatecznej poprawy ostrości wzroku.

Źródło :http://www.ophsource.org/periodicals/ophtha/article

„Przegląd Okulistyczny” 2012, nr 1 (45)