Oprac. Lek. med. Karolina DEMBOWSKA

1.  Zmiany w rezonansie magnetycznym występujące u dzieci z jednoocznym niedowidzeniem

Qian Li, Qinying Jiang, Mingxia Guo i wsp.

Mingxia Guo, School of Medical Imaging, Tianjin Medical University, China

Celem badania była ocena potencjalnych zmian w tkance mózgowej (w istocie białej i w istocie szarej) u dzieci z jednoocznym niedowidzeniem. U wszystkich pacjentów wykonano pełne badanie okulistyczne oraz obrazowanie mózgowia z zastosowaniem techniki rezonansu magnetycznego (MRI). Wykorzystując neuroobrazowanie (MRI z opcją VBM, voxel based morphometry, oraz DTI, diffusion tensor imaging) przebadano 20 chorych dzieci oraz grupę kontrolną. Analiza statystyczna wyników umożliwiła porównanie objętości istoty szarej i istoty białej w poszczególnych obszarach mózgu. W oczach z niedowidzeniem, w porównaniu z grupą kontrolną, obserwowano jednostronny zanik istoty szarej w obszarach odpowiedzialnych za widzenie przestrzenne. Jednocześnie stwierdzono wzrost istoty białej z powodu defektu wzrokowego. Przyrost objętości istoty białej i szarej w płacie potylicznym w zdrowym oku może odzwierciedlać efekt kompensacji.

Źródło: Br J Ophthalmol  doi:10.1136/bjophthalmol-2012-302218

2. Porównanie nasilenia zmętnienia tylnej torebki soczewki przy 1-częściowych i 3-częściowych wszczepach wewnątrzgałkowych

Ana Prinz, Pia Veronika Vecsei-Marlovits, Dietrich Sonderhof i wsp.

Department of Ophthalmology, Hietzing Hospital, Vienna, Austria

Badaniem objęto 80 oczu 40 pacjentów po fakoemulsyfikacji zaćmy ze wszczepem zwijalnym do torebki soczewki. U wszystkich badanych zabieg wykonano metodą chirurgii zaćmy przez mikrocięcie (MICS). Każda osoba miała wszczepioną 1-częściową soczewkę do jednego oka i soczewkę 3-częściową do oka towarzyszącego. Pacjentów kontrolowano po 1 roku i obiektywnie oceniano przymglenie tylnej torebki soczewki (PCO), stosując ilościową metodę automatycznej oceny obrazu. Konieczność laserowej YAG kapsulotomii była analogicznie niska w obu grupach. Sfałdowanie tylnej torebki statystycznie częściej obserwowano przy soczewkach 3-częściowych, co oznacza, że ten typ soczewek jest bardziej predysponowany do rozwoju PCO.

Źródło: Br J Ophthalmol 2013;97:18-22  doi:10.1136/bjophthalmol-2012-30189

2. Powietrze v. tamponada gazowa w chirurgii odwarstwienia siatkówki

H. Stevie Tan, Sarit Y. Lesnik Oberstein, Marco Mura i wsp.

Department of Ophthalmology, Academic Medical Center, University of Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands

Celem badania było obiektywne porównanie tamponady z powietrza i mieszaniny gazowej (20% SF6) w pierwotnej witrektomii z powodu przedarciowego odwarstwienia siatkówki. Badanie miało charakter retrospektywny. Badaną grupę stanowiło 524 oczu 523 pacjentów, których obserwowano przez okres co najmniej 3 miesięcy. 318 osób było leczonych z zastosowaniem SF6, a w 128 przypadkach użyto powietrza. Przyłożenie siatkówki po 1 zabiegu witrektomii, definiowane jako sukces zabiegu, obserwowano średnio w 85,1% przypadków. Po zastosowaniu powietrza odsetek ten wyniósł 81%, a przy użyciu gazu 86,9% (p = 0,083). Istotnym czynnikiem okazała się lokalizacja przedarcia w dolnych kwadrantach. Ponowna analiza wyników po wyselekcjonowaniu takich przypadków wykazała, że pierwotny sukces witrektomii przy zastosowaniu tamponady powietrzem był istotnie niższy (69,6%) niż po zabiegach z gazem (84,7%) (p = 0,009). Tamponada gazowa ma wyższą skuteczność w odwarstwieniach siatkówki obejmujących kwadranty dolne niż tamponada powietrzem.

Źródło: Br J Ophthalmol 2013;97:80-82  doi:10.1136/bjophthalmol-2012-302140

4. Długoterminowe wyniki przeszczepów drążących rogówki w latach 1980–1986 u pacjentów ze stożkiem rogówki

Leslie M. Niziol, David C. Musch, Brenda W. Gillespie i wsp.

Przeprowadzono retrospektywną ocenę częstości odrzutów i niepowodzeń przeszczepu, nawrotu stożka rogówki (KC) oraz jakości życia w odniesieniu do uzyskanej końcowej ostrości wzroku u pacjentów 20–25 lat po zabiegu. Badaną grupę stanowiło 219 oczu 184 pacjentów wpisanych do Rogówkowego Rejestru Przeszczepów Michigan w latach 1980–1986. Jakość życia oceniono na podstawie standardowego kwestionariusza National Eye Institute Visual Function Questionnaire (NEI VFQ-25).

Objawy odrzutu przeszczepu obserwowano w 98 z 219 przypadków, głównie w ciągu pierwszych dwóch lat od zabiegu (wczesne powikłanie). Przeszczep zakończył się niepowodzeniem u 18 pacjentów, z prawdopodobieństwem wystąpienia na poziomie 12% w 20-letniej obserwacji. U 6 osób stwierdzono nawrót stożka rogówki 9–20 lat po wykonaniu przeszczepu (późne powikłanie). Większa średnica przeszczepu u biorcy, płeć męska oraz inna niż biała rasa skóry dawcy wiązały się z wyższym ryzykiem odrzutu przeszczepu. Do całkowitego niepowodzenia przeszczepu rogówki predysponowały większy astygmatyzm oraz inna niż biała rasa skóry dawcy. 28 osób, które uzupełniły kwestionariusz jakości życia (23 lata po przeszczepie), uzyskało średnio 84,5 punktów (maksymalnie 100 punktów). W badanej grupie mimo częstych objawów odrzutu przeszczepu rogówki w pierwszych 2 latach po zabiegu niepowodzenia przeszczepu i nawrót stożka rogówki występowały rzadko.

Źródło: American Journal of Ophthalmology; Volume 155, Issue 2, Pages 213-219.e3, February 2013

5. Płyn podsiatkówkowy w obrzęku plamki w przebiegu zapalenia błony naczyniowej: wpływ na ostrość wzroku i efekty leczenia

W badaniu oceniono wpływ płynu podsiatkówkowego towarzyszącego obrzękowi plamki (ME) u pacjentów z zapaleniem błony naczyniowej. Badaną grupę stanowiło 101 oczu 75 pacjentów leczonych z powodu ME w ośrodku trzeciego stopnia referencyjności. Efekty leczenia klasyfikowano jako: 1. poprawę stanu miejscowego (redukcja płynu podsiatkówkowego ≥ 20%), 2. resorpcję płynu (centralna grubość siatkówki < 315 µm) w obserwacji 3- i 6-miesięcznej.

Oko, w którym występował obrzęk plamki ze współistniejącym płynem podsiatkówkowym, cechowała gorsza ostrość wzroku przy kwalifikacji do leczenia z jednoczesną lepszą reakcją na terapię, korelującą z poprawą ostrości wzroku (poprawa stanu miejscowego w 77% i resorpcja płynu w 50% przypadków v. 20% i 13% w grupie z obrzękiem plamki bez płynu podsiatkówkowego 6 miesięcy po leczeniu).

Źródło: American Journal of Ophthalmology; Volume 155, Issue 1 , Pages 143-149, January 2013

6. Wiarygodność diagnostyczna i wartość normatywna testów oceniających stereopsję u dzieci w wieku przedszkolnym

Celem badania była ocena czułości testów na stereopsję stosowanych u dzieci. Zbadano 1606 dzieci w wieku 24–72 miesięcy, stosując test Langa II (Lang stereotest II – test przesiewowy do badania widzenia przestrzennego u dzieci, nie wymaga okularów), Stereo Smile Stereoacuity II Test (SSST) oraz Randot Przedszkolny (Randot Preschool Stereoacuity Test, RPST). Randot Przedszkolny to jedyny test pozwalający na ilościowe zbadanie stereopsji nawet u dzieci w wieku 2 lat. Pacjent w okularach polaryzacyjnych proszony jest o połączenie w pary obrazków po lewej stronie książeczki z obrazkami po stronie prawej. Randot Przedszkolny wykonano u dzieci > 30 miesiąca. U młodszych pacjentów oraz w przypadku trudności z przeprowadzeniem testu Randot stosowano Stereo Smile Stereoacuity II Test (SSST). SSST służy do wykrywania anomalii widzenia obuocznego u najmłodszych. Jest to stereogram punktów przypadkowych z niezwykle łatwo rozpoznawalnym przez małe dzieci obrazkiem uśmiechniętej twarzy (preferential looking). W badaniu oceniano czułość i specyficzność wymienionych testów w wykrywaniu różnowzroczności, niedowidzenia oraz zeza. Analiza pola pod krzywą (area under curie, AUC) wykazała najwyższą wiarygodność testu Randot Przedszkolny (RPST) w wykrywaniu nieprawidłowości widzenia obuocznego u dzieci.

Źródło: Br J Ophthalmol  doi:10.1136/bjophthalmol-2012-302192

„Przegląd Okulistyczny” 2013, nr 1 (51)