Oprac. Lek. med. Dorota SZUMNY

1. Białko kontrolujące rozwój nowych naczyń krwionośnych

Białko CIB1 wydaje się odgrywać główną rolę w kontroli wzrostu nowych naczyń krwionośnych. Bierze udział w naprawie uszkodzeń powstałych po urazach oraz kontroluje wzrost nieprawidłowych naczyń krwionośnych. W przyszłości wiedza ta mogłaby pomóc w regulacji wzrostu naczyń w takich sytuacjach, jak leczenie ran, choroby siatkówki  lub cukrzyca.

W normalnych warunkach po urazie lub zranieniu dochodzi do pobudzenia wzrostu nowych naczyń służącego naprawie uszkodzonej tkanki. Czasami jednak nadmierny wzrost naczyń może powodować negatywne skutki – zwłaszcza jeżeli nowe naczynia nie są szczelne, może dojść m.in. do rozwoju retinopatii cukrzycowej, i, przy braku leczenia, ślepoty.

Białko CIB1 zostało odkryte już w 1997 r. Odnaleziono je początkowo w płytkach krwi, w których pełni funkcję ochronną przed odczynem zlepnym, działając jako naturalny antykoagulant i zabezpieczając przed zakrzepami. Podczas dalszych badań białko to zostało odnalezione w prawie wszystkich typach komórek organizmu ludzkiego, również w komórkach śródbłonka wyścielających naczynia krwionośne. Komórki śródbłonka zapoczątkowują wzrost nowych naczyń w procesie angiogenezy. Uwalniają enzymy i inne związki chemiczne, które pozwalają im przemieszczać się z istniejących naczyń i formować nowe.

Białko CIB1 jest obecnie istotnym celem działania leków kontrolujących wzrost nowych naczyń krwionośnych. Jego dokładna rola jest ciągle badana – wiadomo, że kontroluje ono wzrost naczyń poprzez przekazywanie sygnału międzykomórkowego, podejrzewa się również, że może być jednym z genów, które przyczyniają się do  angiogenezy przez miejscowe niedokrwienie, stan zapalny i może również wzrost guza.

University of North Carolina AT Chapel Hill, www.medcompare.com

2. Inhibitory rho-kinazy w leczeniu jaskry

Z dotychczas przeprowadzonych badań wiadomo, że inhibitory rho-kinazy są związkami wpływającymi na sieć szkieletu komórkowego i znacząco zwiększają zdolność odpływu cieczy wodnistej z gałki ocznej. Do tej pory jednak nie był znany dokładny mechanizm działania tej nowej grupy leków.

Ostatnio opublikowano wyniki badań przeprowadzonych na oczach wołu, które miały na celu wyjaśnienie wpływu tych leków na hydrodynamikę odpływu oraz morfologię wewnętrznej ściany i tkanki łącznej przykanalikowej. Uzyskane wyniki sugerują, że skuteczność nowych leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe wynika z otwierania połączeń pomiędzy ścianą wewnętrzną a tkanką łączną przykanalikową i przez to wzrost odpływu cieczy wodnistej.

Wyniki te wskazują, że inhibitory rho-kinazy są obiecującą grupą leków przeciwjaskrowych obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe.

OphthalmologyWeb

www.pubmed.com

3. Octan anekortawu w leczeniu jaskry

Firma Alcon donosi o wynikach badania skuteczności i bezpieczeństwa stosowania anekortawu, podanego w przednich iniekcjach pod torebkę Tenona, w zmniejszaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego u pacjentów z jaskrą otwartego kąta.

W badaniu uczestniczyło 89 chorych, którzy otrzymali dawkę 7,5 mg, 15 mg lub stanowili grupę kontrolną nieotrzymującą leku w iniekcji. Wcześniej wykonano u pacjentów badania pola widzenia, a ich ciśnienie wewnątrzgałkowe bez leków wynosiło 24–36 mmHg. Każdemu z badanych podano jedną iniekcję leku lub placebo, a następnie mierzono ciśnienie po 2, 6 tygodniach i 3 miesiącach.

Wyniki pokazują, że obie dawki – 7,5 mg i 15 mg – anekortawu znacząco obniżają CWG w porównaniu z placebo w trzecim miesiącu po podaniu tego preparatu. Działania niepożądane zaobserwowano u 5% pacjentów. Do najczęstszych należały bóle oczu, uczucie ciała obcego, hiperemia i nieostre widzenie.

Ze względu na obiecujące wyniki badań, jeszcze w 2008 roku planowane są kolejne testy z zastosowaniem wyższych dawek anekortawu.

Alcon

www.alcon.com

4. Zastosowanie przeciwciał w okulistyce

ESBATech AG – jedna z firm zajmujących się badaniem zastosowania przeciwciał w medycynie – oznajmiła, że udało się uzyskać wysokie stężenie terapeutyczne fragmentu przeciwciała we wszystkich częściach gałki ocznej po podaniu leku w kroplach. Wyniki te zostały potwierdzone w wielu niezależnych testach przedklinicznych, przeprowadzonych in vivo. Stężenie terapeutyczne przeciwciała obserwowane było zarówno w przednim odcinku oka, jak i w tylnym, włączając ciało szkliste, siatkówkę i naczyniówkę. Zaletą tego leku jest również mniejsza wielkość cząsteczki, ma on zatem lepsze zdolności przenikania do tkanek niż całe przeciwciało.

Przeciwciała stanowią nową grupą leków, której głównym celem działania jest wpływ na endogenne białka organizmu.

Testy kliniczne badanego fragmentu przeciwciała, będącego antagonistą TNF-α (tumor necrosis factor α) planowane są jeszcze w 2008 roku.

PRNewswire

Zurich, Szwajcaria

www.esbatech.com

„Przegląd Okulistyczny” 2008, nr 3-4 (23-24)